Η καφεΐνη διεγείρει το κεντρικό νευρικό σύστημα και, σε μέτριες δόσεις, αυξάνει την πνευματική διαύγεια μειώνοντας την υπνηλία. Ωστόσο, οι υπερβολικές δόσεις μπορεί να έχουν βλαβερές συνέπειες βραχυπρόθεσμα, όπως οι διακοπές στον κύκλο του ύπνου, το άγχος και οι αλλαγές στη συμπεριφορά ενώ μακροπρόθεσμα μπορούν να προκαλέσουν καρδιαγγειακά προβλήματα. Απαντήσεις στις απορίες μας μας δίνει ο Wolfgang Gelbmann, επιστημονικός εμπειρογνώμονας στη μονάδα NUTRI της EFSA*.
Πόση καφεΐνη μπορεί κανείς να καταναλώσει με ασφάλεια, λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η ουσία υπάρχει και αλλού, όπως στα φύλλα τσαγιού, το κακάο κ.α.;
WG: Ένας υγιής ενήλικας καλό είναι να μην υπερβαίνει τα 400 mg ημερησίως καφεΐνης από όλες τις πιθανές πηγές, ποσότητα που αντιστοιχεί περίπου σε 5 φλιτζάνια εσπρέσο. Για τις έγκυες γυναίκες, το όριο αυτό μειώνεται στα 200 mg την ημέρα.
Τι επίδραση έχει η καφεΐνη στο σώμα μας;
WG: Μετά τη λήψη της, η καφεΐνη απορροφάται γρήγορα και πλήρως από τον οργανισμό. Τα διεγερτικά αποτελέσματα μπορούν να προκύψουν από 15 έως 30 λεπτά μετά την κατάποση και να επιμείνουν για μερικές ώρες. Επιπλέον, στους ενήλικες το διάστημα που χρειάζεται το σώμα για να αποβάλει το 50% της καφεΐνης ποικίλλει σημαντικά ανάλογα με παράγοντες όπως η ηλικία, η γενετική, το σωματικό βάρος, η εγκυμοσύνη, η λήψη φαρμάκων και η κατάσταση της υγείας του ήπατος. Στους υγιείς ενήλικες λοιπόν, το διάστημα αυτό είναι περίπου τέσσερις ώρες, με διακυμάνσεις από δύο έως οκτώ ώρες.
Είναι επικίνδυνο να καταναλωθεί μαζί με άλλα συστατικά των «ενεργειακών ποτών» ή / και σε συνδυασμό με αλκοόλ;
WG: Η κατανάλωση άλλων συστατικών στις συγκεντρώσεις που συνήθως υπάρχουν σε τέτοια ποτά δεν επηρεάζει την ασφάλεια μεμονωμένων δόσεων καφεΐνης έως 200 mg. Αυτό ισχύει επίσης για την κατανάλωση αλκοόλ σε δόσεις έως περίπου 0,65g/kg σωματικού βάρους (περίπου 0,3 l κόκκινο κρασί ή περίπου 1 ποτήρι), γεγονός που οδηγεί σε περιεκτικότητα αλκοόλ στο αίμα περίπου 0,08% (επίπεδο στο οποίο απαγορεύεται η οδήγηση μηχανοκίνητων οχημάτων σε πολλές χώρες). Μέχρι αυτά τα επίπεδα πρόσληψης, η καφεΐνη είναι απίθανο να καλύψει την υποκειμενική αντίληψη της μέθης από αλκοόλ.
*Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA- European Food Safety Authority) είναι ένας οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ιδρύθηκε για να παρέχει ανεξάρτητες επιστημονικές συμβουλές και επικοινωνία σχετικά με υφιστάμενους κινδύνους που συνδέονται με την τροφική αλυσίδα. Η EFSA ιδρύθηκε επίσημα τον Ιανουάριο του 2002, μετά από μια σειρά κρίσεων στα τρόφιμα στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Από το 2005, η EFSA εδρεύει στην Πάρμα, στην καρδιά της ιταλικής Food Valley.
Ο Wolfgang Gelbmann αποφοίτησε από την Κτηνιατρική το 1995. Έχει κάνει ακαδημαϊκή έρευνα και διαθέτει εργασιακή εμπειρία στη μοριακή ιολογία και βιοτεχνολογία. Ασχολείται με την αξιολόγηση κινδύνου από το 1999, πρώτα στον Αυστριακό Οργανισμό Φαρμάκων και στον ΕΜΑ, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων. Από το 2003 εργάζεται για την EFSA κυρίως σε σχέση με τους βιολογικούς και χημικούς κινδύνους στα τρόφιμα και συγκεκριμένα τα νεοφανή τρόφιμα.
