Όσο και αν έχουμε συνδέσει τα ελληνικά τραπέζια, και ακόμα περισσότερο το ελληνικό καλοκαίρι, με βουτιές σε ντοματοσαλάτες, η ντομάτα δεν είναι παρά μία νέα σχετικά προσθήκη στην κουζίνα μας, με ιστορία μόλις 200 χρόνων.
Το «λαχανικό» (βοτανολογικά η ντομάτα ανήκει στα φρούτα) που δίνει απλόχερα την φρέσκια, όξινη γεύση του σε τόσα οικεία μας φαγητά -από τα λαδερά και τα κοκκινιστά μέχρι τα όσπρια και φυσικά την αγαπημένη μας σαλάτα- δεν μας ήταν το ίδιο οικείο μέχρι τα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης. Οφείλουμε την ντομάτα στους Καπουτσίνους Μοναχούς της Αθήνας, που ίδρυσαν μονές στην πόλη στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Σύμφωνα με καταγραφές ο τελευταίος ηγούμενος της μονής, ονόματι Φραγκίσκος, ήταν αυτός που πρωτοέφερε σπόρους ντομάτας από το εξωτερικό το 1818 και τους φύτεψε σε γλάστρες της Μονής, αρχικά για καλλωπιστικούς σκοπούς.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Τα σύνεργα της ντοματοσαλάτας
Ως καλλωπιστικό φυτό χρησιμοποιήθηκε τα πρώτα χρόνια και από τους Αθηναίους, που τα προτιμούσαν πιο πολύ στις αυλές τους παρά στα πιάτα τους. Σιγά σιγά άρχισαν να τις χρησιμοποιούν στην παρασκευή γλυκών και με αργά βήματα την ενέταξαν στη μαγειρική και φτάνουμε στο σήμερα που η ντομάτα είναι μεγάλο μέρος της γαστρονομίας μας.
Όσο για το τρόπο που η περίφημη «χωριάτικη σαλάτα» μπήκε στη ζωή μας, ο σημαντικός δημοσιογράφος και κριτικός γεύσης Αλέξανδρος Γιώτης έγραψε κάποτε στον «Γαστρονόμο»: «Η χωριάτικη εμφανίστηκε ως συνοδός της αυξήσεως του τουρισμού τις δεκαετίες του ’60 και του ’70, δημιούργημα των ταβερνιάρηδων “της πλάκας” της Πλάκας. Επειδή οι αγορανομικές διατάξεις κατέτασσαν τις αγγουροντοματοκρεμμυδοπιπεροσαλάτες στα είδη διατιμήσεως, βρήκαν το κόλπο να προσθέτουν ένα κομμάτι φέτας από πάνω για να «φύγουν» από τη διατίμηση και να χρεώνουν τη σαλάτα στους τουρίστες όσο ήθελαν». «Χωριάτικες» και λοιπές ντοματοσαλάτες απέκτησαν γρήγορα σταθερή θέση στα ελληνικά τραπέζια των σπιτιών και των εξόδων. — Βιβή Κωνσταντινίδου
