Η πεμπτουσία της απόλαυσης του καλοκαιρινού μεσημεριού είναι ένα ποτήρι ούζο με παγάκια, να σιγολιώνει από εθνική υπερηφάνεια στην άκρη του τραπεζιού και να σε περιμένει να βγεις από τη θάλασσα… Συμπληρώνει την παραλία του νησιού και την σκιερή πλατεία του ορεινού χωριού. Ταιριάζει με το βρεγμένο μαγιό στη σκιά του πεύκου το μεσημέρι και με τα λινά ρούχα δίπλα στην πισίνα το ηλιοβασίλεμα.
Με δυο λόγια, το ούζο πίνεται κάθε ώρα και σε κάθε τόπο που θα πίναμε ένα οποιοδήποτε απεριτίφ, ένα ποτό δηλαδή πριν από το κυρίως γεύμα. Δυστυχώς όμως αυτό το ξεχνάμε πολλές φορές και το: «Πάμε για ουζάκι;» γίνεται πρόσχημα για να οδηγηθούμε σε ένα κανονικότατο γεύμα. Το ούζο όμως είναι ορεκτικό! Δεν υποκαθιστά το κρασί ή την μπίρα σε ένα κανονικό γεύμα με πρώτο και δεύτερο πιάτο, ενώ επίσης δεν πίνεται στο τραπέζι. O ρόλος του είναι να «γαργαλήσει» την όρεξη, να ξυπνήσει τις αισθήσεις και να σε προετοιμάσει για το κυρίως φαγητό. Σε αντίθετη περίπτωση, όταν το «γεύμα» αποτελείται από μικρά, τσιμπητά μεζεδάκια τότε το ούζο μπορεί να παίξει τον πρώτο και κύριο ρόλο.
Που πίνεται
Σε «ανορθόδοξα» μέρη! Στη θάλασσα, έχοντας φροντίσει να φέρετε από το σπίτι ένα φορητό ψυγείο με πάγο, κρύο νερό, γυάλινα ποτήρια, ένα λεμόνι κι ένα μαχαίρι. Ας βουτήξει κάποιος για αχινούς και δείξτε στα παιδιά να βγάζουν πεταλίδες από τα βράχια. Ο απόλυτα μίνιμαλ εξαίσιος μεζές!
Στον πάγκο της κουζίνας την ώρα που «τελειώνει» το φαγητό κι ετοιμαζόσαστε για το στρώσιμο του τραπεζιού.
Στο πεζούλι στην άκρη του κήπου, του περιβολιού, της ταράτσας, εκεί που έχει την καλύτερη θέα.
Στο μικρό τραπεζάκι του καφέ στο μπαλκόνι, στην πισίνα ενώ εσείς είστε πάντα μέσα στο νερό, στο φουσκωτό σταματημένο μεσοπέλαγα την ώρα του ηλιοβασιλέματος.
Και «κλασικά» στα καφενεδάκια των μικρών λιμανιών, στις κρυφές πλατείες πόλεων και χωριών και γενικά σε μέρη μικρά και όσο γίνεται πιο κοντά στο αυθεντικό. Αλλά ακόμη και σε ένα κάλεσμα ανεπίσημο στο σπίτι, χωρίς ιδιαίτερο λόγο, για φίλους, με μεζέδες της καρδιάς.
Πως πίνεται
Όπως σας αρέσει! Με πάγο, με νερό, με πάγο και νερό, σκέτο, σκέτο παγωμένο, προσαρμόζεται στις γευστικές συνήθειες αλλά και στη διάθεση της στιγμής. Φροντίστε να έχετε πάντα το μπουκάλι στο ψυγείο. Τα παγάκια να είναι πολύ σκληρά για να μη λιώνουν εύκολα και να τα σερβίρετε σε παγοθήκη-θερμός. Όσο για το νερό να είναι κι αυτό καλά παγωμένο και σερβιρισμένο σε γυάλινη καράφα κι όχι στο πλαστικό μπουκάλι.
Το ούζο είναι ένα ποτό αρωματικό και η μισή γοητεία του είναι η αρωματική ιδιαιτερότητά του. Ας μην το περιορίζουμε λοιπόν σε πολύ μικρά ποτηράκια που δεν του αφήνουν περιθώριο να εκφραστεί. Η δική μου πρόταση είναι ποτήρια ψηλόλιγνα, σαν κι αυτά της σαμπάνιας. Διαλέξτε τα πιο φαρδιά, τα πιο λιτά και με το πιο κοντό ποδαράκι, που είναι απαραίτητο για να μη ζεσταίνεται το παγωμένο ουζάκι από τη θερμοκρασία του χεριού.
Το ούζο αργοπίνεται με μικρές γουλιές, ποτέ γρήγορα, και ένα ποτήρι κρατάει αρκετή ώρα, έτσι ώστε να υπάρχει περιθώριο για συζητήσεις, αστεϊσμούς, το φλερτ που λέγαμε…
Με τι πίνεται
Ιδιαίτερο ποτό, με γλυκιά αρωματική και συγχρόνως αλκοολική και επιθετική γεύση αποζητάει ανάλογους μεζέδες.
Ο αρχέγονος μεζές: Μια ντοματούλα κομμένη στα τέσσερα και λίγο αγγουράκι τραγανό και δροσερό με αλάτι, δυο ελιές κι ένα κομμάτι πικάντικο κασέρι με μια φετούλα ψωμί.
Τα θαλασσινά: Παχουλά κυδώνια, ψητές γυαλιστερές, ψωμωμένα στρόμπια καλόγνωμες, ιωδιούχες φούσκες, και αχνιστά μύδια. Δυσεύρετα χτένια και καλοψημένο, στα κάρβουνα, μαστιχωτό χταποδάκι.
Τα ψάρια: Σαρδέλες παστές σπιτικές ή του μπακάλη, το ίδιο και αντσούγιες, λακέρδα πολίτικη, τσίρος και κάθε είδους παστό και καπνιστό αλμυρό ψαρικό. Κι ακόμα φρέσκος γαύρος μαρινάτος στο ξίδι και φρέσκια σαρδέλα παστωμένη στο αλάτι για 12 ώρες όπως την κάνουν στη Μυτιλήνη. Αλλά και σαρδέλα ψητή στα κάρβουνα με χοντρό αλάτι.
Τα λαχανικά: Ξεροτηγανισμένα κολοκυθάκια και μελιτζάνες με τζατζίκι. Ψητές πιπεριές με σκόρδο και ξίδι και, φυσικά, όλα τα τουρσάκια, όπως καππαρόφυλλα και μπάμιες.
Οι σαλάτες: «Αληθινές» ταραμοσαλάτες με κυρίαρχο στοιχείο τον ταραμά ζωντανό και νευρώδη στο στόμα αλλά και μελιτζανοσαλάτες με γεύση καπνιστού, χοντροκομμένες και αυθεντικές, σαν της γιαγιάς. Χωρίς μαγιονέζα!
Τα τυριά: Πιπεράτα και πικάντικα όπως η νησιώτικη κοπανιστή, το παραδοσιακό κασέρι ή μια σπιτική τυροκαφτερή που θα ετοιμάσετε χτυπώντας στο μίξερ πικάντικη φέτα, καυτερή πράσινη πιπεριά, λίγο λάδι και λίγο ξίδι.
Κριτσινάκια πολύσπορα αλλά και με σουσάμι. Παξιμάδια νησιώτικα και – κατά προτίμηση – ζυμωτό ψωμί.
Ελιές, ελιές, ελιές! Μικρές πράσινες τσακιστές και χοντρές θρούμπες είναι οι δικές μου αγαπημένες.
Αν θέλετε να εντρυφήσετε στην φιλοσοφία του ούζου θα πρέπει να ανατρέξετε οπωσδήποτε στο βιβλίο Δειπνοσοφιστής των εκδόσεων Ικαρος, στη σελίδα 21, και να διαβάσετε το καλύτερο κατά τη γνώμη μου κείμενο, που έχει γραφτεί ποτέ για το ούζο υπό τον τίτλο «Η πειθαρχία της κραιπάλης».
