Αμπελώνες με έντονη κλίση, σκαρφαλωμένοι στις πλαγιές των βουνών, αντιμέτωποι με αγριογούρουνα, αρκούδες και δύσκολες καιρικές συνθήκες. Έτσι είναι ο αμπελώνας του Μετσόβου που προστέθηκε πρόσφατα στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας. O αμπελώνας και οι αμπελοοινικές παραδόσεις του Μετσόβου – Κατώγι Αβέρωφ αναγνωρίζονται πλέον ως μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού, τόσο ο ίδιος ο αμπελώνας ως χαρακτηριστικό του ορεινού τοπίου της περιοχής, όσο και η παράδοση, που συνδέεται με την αμπελοκαλλιέργεια και την αξιοποίηση των προϊόντων της, είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την πολιτισμική φυσιογνωμία και την παραγωγική ταυτότητα του Μετσόβου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Κυκλαδίτικος αμπελώνας δεν είναι μόνο η Σαντορίνη Ο αμπελώνας του Μετσόβου, από τους ορεινότερους της Ελλάδας, μακρόβιος και συνδεδεμένος ιστορικά με την οικονομική, κοινωνική, θρησκευτική και πολιτιστική ζωή των Βλάχων της Πίνδου, είχε περάσει σε σταδιακή εγκατάλειψη από τις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα, και αφανιστεί από τη φυλλοξήρα στη δεκαετία του 1940. Η αναφύτευσή του από τον Ευάγγελο Αβέρωφ το 1958-1959 αποτέλεσε ένα έργο κομβικής σημασίας για τη διάσωσή του. Έκτοτε ο αμπελώνας συντηρείται και καλλιεργείται με ιδιαίτερη φροντίδα, αποτελώντας σημείο αναφοράς για τους μόνιμους κατοίκους του Μετσόβου αλλά και τους επισκέπτες του.
«Είναι πολύ τιμητικό και καταδεικνύει την σχέση του αμπελώνα με το Μέτσοβο, με την παράδοσή του, με όλους αυτούς τους ανθρώπους που εργάζονται στα αμπελοτόπια και το οινοποιείο. Δείχνει την σημασία του αμπελώνα για τον τόπο» σχολιάζει η Μαρία Δήμου, Υπεύθυνη Marketing στο Κατώγι Αβέρωφ, σχετικά με την ένταξη στο Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. «Πρόκειται για έναν αμπελώνα “ηρωικής καλλιέργειας”, όπως τον λέμε εμείς, καθώς παρουσιάζει διάφορες προκλήσεις. Καλλιεργείται χειρωνακτικά, υπάρχει πολύ έντονη κλίση εδάφους, οι καιρικές συνθήκες είναι πολύ δύσκολες, με χιόνι και χαλάζι κάθε χρόνο. Οι αμπελώνες στο Μέτσοβο βρίσκονται επίσης μέσα στο βιότοπο της καφέ αρκούδας. Δεν είναι λίγες οι φορές που βρίσκουμε αποτυπώματα από αρκούδες και αρκουδάκια πλάι στα κλήματα. Υπάρχουν επίσης αγριογούρουνα, πουλιά και άλλα πλάσματα με τα οποία συνυπάρχει. Είναι ένας αμπελώνας που θα μπορούσε να έχει μείνει εγκαταλελειμμένος λόγω των δυσκολιών του αλλά πλέον συντηρείται συστηματικά και αποτελεί μέρος της φυσιογνωμίας του τόπου» καταλήγει η ίδια.
