«Πάω στο αεροδρόμιο», είπα στον ταξιτζή που με παρέλαβε και η ερώτησή του ήταν για πού πηγαίνω. «Στο Στανό, πάω, στην ορεινή Χαλκιδική», απάντησααφηρημένα. «Πετώντας;», αναρωτήθηκε και μας έπιασαν τα γέλια. Ήμασταν προσκεκλημένοι, ένα τσούρμο δημοσιογράφοι και φωτογράφοι φαγητού, γεύσεων, ιστορίας και ταξιδίων, από τον Προαθωνικό Οργανισμό Τουρισμού, στο πλαίσιο του Mount Athos Area Kouzina 2017 που τώρα κάνει τις προωθητικές του δράσεις. Το βανάκι που μας περίμενε στο αεροδρόμιο, σε μια ώρα μας είχε μεταφέρει στον προορισμό μας. Λίγοι ξέρουν τον Στανό, δίπλα στην Αρναία. Ο μύθος θέλει να έχει πάρει το όνομά του από τις πολλές στάνες που είχε τα χρόνια τα παλιά, όταν όλοι σχεδόν οι κάτοικοι είχαν την κτηνοτροφία σαν πηγή εισοδήματος. Ακόμη και τώρα, όμως, οι γυναίκες του είναι πολύ δραστήριες και δημιουργικές και, κυρίως, χρυσοχέρες.
Οι κάτοικοι μας δέχθηκαν στην αυλή ενός σπιτιού, μας κέρασαν το τοπικό τους λικέρ από ζούρβα (σ.σ.καρποί άγριου δέντρου της περιοχής) και τραχανόπιτα χειροποίητη, αλμυρή και γλυκιά.
Μας έδειξαν πώς παρασκευάζουν το γλυκό δαμάσκηνο, με ασβέστη και ζάχαρη, πώς απλώνουν το τραχανό κάτω στο έδαφος, πώς το τρίβουν, πώς φτιάχνουν τη σούπα. Μας μαγείρεψαν την τελευταία μαζί με νόστιμα τυροπιτάκια δίπλα σε μία βρύση με κρύο νερό, σε ένα από τα ωραιότερα σημεία του χωριού. Μας τράταραν σπιτικό γιαούρτι που έφτιαξαν μπροστά μας και παγωτό «γιόγκουρτ», από τα χεράκια τους. Μας μίλησαν για το χωριό τους, την ιστορία του και τη σημερινή τους ζωή.
Και μας σέρβιραν σε μια από τις ταβέρνες τους σπλήνα γεμιστή, ένα νόστιμο τοπικό έδεσμα, που σίγουρα ενδείκνυται για χειμωνιάτικες επισκέψεις στην περιοχή. Εχει γέμιση από συκωτάκια, κιμά, σκόρδο, κρεμμύδι, άνιθο και μαϊντανό, ρύζι και κόκκινο κρασί. Μαζί με το πιάτο αυτό, στο τραπέζι του κυρίως γεύματος δοκιμάσαμε σαλάτα με σπιτικό κατσικίσιο τυρί, κολοκυθανθούς γεμιστούς με ρύζι, κολοκυθόπιτα γλυκειά και το τοπικό κρασί τους. Και λίγο πριν την αναχώρησή μας τα σουβλάκια τους, που έχουν να παινεύονται γι’ αυτά.
Γιατί έγιναν όλα αυτά;
Γιατί ο Στανός θα είναι, του χρόνου για πρώτη φορά, στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Mount Athos Kouzina, που θα ξεκινήσει το Μάιο του 2017. (Πληροφορίες εδώ.)
Τι προϊόντα βρίσκουμε με μία βόλτα στο Στανό;
- Πευκοανθόμελο (Πασχαλούδης Δημήτριος & Θεόδωρος, τηλ. 6979-59.78.30, 6976-59.33.73),
- Μέλι, βασιλικό πολτό, γύρη, μουντοβίνα (τοπικό τσίπουρο με μέλι) (Μέλι Μπαράκης, 23720-61.488, 6972-275.532, Μέλι Χαλκιδικής Γεώργιος Κασάμπαλης, 2372-06.13.65), Τσίπουρο (καζάνι Μιχάλη Λόγα)
- Μελισσοκέρι (Εργαστήριο Σουλτάνας Πολύχρου)
- Πετσέτες για κουζίνα κεντημένες στο χέρι (εξαιρετικές) (Τουπλικιώτου Μαρία 2372-06.12.90)
- Και πολλά σπιτικά, χειροποίητα εδέσματα που, μετά από συνεννόηση, μπορούν οι γυναίκες του χωριού να σας δείξουν πώς παρασκευάζονται και μαγειρεύονται. Για περισσότερες πληροφορίες: Ευαγγελία Καβλίτση, Πρόεδρος του Συλλόγου Γυναικών Στανού «Η Αγία Χάιδω», τηλ. 6945874397.
