Στο πιάτο ή στο χέρι; 5 στάσεις για ωραίο μουσακά, κλασικό και… ασυνήθιστο

Δεν είναι εύκολη υπόθεση ο μουσακάς, είναι ένα ολόκληρο οικοδόμημα που θέλει ώρα, ταψιά, κατσαρόλες, κόπο. Αν όμως είναι καλός, δεν συγκρίνεται με τίποτε. Ταυτισμένος με το κυριακάτικο τραπέζι, με το καλοκαίρι –αφού τώρα είναι η εποχή για τα γλυκά λαχανικά του– αλλά και με την ίδια την Ελλάδα, ο «γκρικ μουζάκα» με τη ροδισμένη επιφάνεια έχει ενδιαφέρουσα ιστορία, που αποτυπώνει τις ανατολίτικες και δυτικές επιρροές μας. Αν και η συνταγή επιβιώνει εδώ και αιώνες σε πολλές παραλλαγές ανά την Ανατολική Μεσόγειο (για παράδειγμα, ο μικρασιατικός μουσακάς γινόταν χωρίς μπεσαμέλ και καλυπτόταν με ροδέλες ντομάτας, για να μην ξεραθεί στο ψήσιμο), ο μουσακάς όπως τον ξέρουμε σήμερα είναι κάτι το σχετικά καινούργιο· πρόκειται για μια «εφεύρεση» των τελευταίων εκατό χρόνων, την οποία οφείλουμε κατά πάσα πιθανότητα στον Τσελεμεντέ. Λέγεται πως ο τελευταίος, στην προσπάθειά του να «εξευγενίσει» το ανατολίτικο πιάτο, τακτοποίησε τα ζαρζαβατικά σε στρώσεις και πρόσθεσε την ομολογουμένως απολαυστική γαλλική μπεσαμέλ. Ο μουσακάς αγαπήθηκε, λοιπόν, με πάθος από Έλληνες και ξένους επισκέπτες, καταφέρνοντας να πάρει τον άτυπο τίτλο του εθνικού μας πιάτου, ξεπερνώντας στην πορεία την εξίσου διάσημη, αλλά πιο λιτή φασολάδα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣΑπό 20 χωριά χωριάτικες: Πώς φτιάχνουν την ελληνική σαλάτα σε όλη τη χώραΠού μπορεί, όμως, να φάει κανείς σήμερα καλό μουσακά στην Αθήνα; Τα τελευταία χρόνια, έχουμε δοκιμάσει πολλές μοντέρνες διασκευές· πληθωρικές ή ραφιναρισμένες, περισσότερο ή λιγότερο τολμηρές, αντικαθιστώντας ή παραλλάσσοντας κάποια υλικά, σε διάφορες μορφές και σχήματα. Και πιο συγκεκριμένα: με κομμάτια κρέατος αντί για κιμά, μοσχάρι ή αρνί, μαγειρεμένο και κάποιες φορές και ωμό (ταρτάρ), θαλασσινό (ο μουσακάς με καραβίδα του Λευτέρη Λαζάρου είναι από τα πλέον τα κλασικά πιάτα του Βαρούλκου), αλλά και χορτοφαγικό. Επίσης, σε μορφή τραγανής κροκέτας, σε σάντουιτς, ακόμη και σε πίτσα… Ακολουθούν μερικές από τις πιο νόστιμες και ενδιαφέρουσες εκδοχές του μουσακά που βρίσκουμε αυτή τη στιγμή στην πόλη.