Μικρά, μεσαία και μεγαλύτερα τυροκομεία σπαρμένα στα νησιά του Αιγαίου, μας έχουν καλομάθει με καταπληκτικές τυράρες, όπως οι κοπανιστές της Μυκόνου, το καλαθάκι της Λήμνου, τα λαδοτύρια της Λέσβου, οι γραβιέρες της Κρήτης και της Νάξου, η γυλωμένη μανούρα της Σίφνου, και άλλα πιο ιδιοσυγκρασιακά πονήματα όπως η σιτάκα της Κάσου και το καρίκι της Τήνου. Δυστυχώς η ακατανόητη σε εμένα μάστιγα των καρυκευμένων τυριών με μπαχαρικά, βότανα και νοστιμευτικά τύπου τρούφα, τα οποία αλλοτριώνουν τη γεύση, έχει φτάσει και στα νησιά. Προσπερνάμε τέτοιου είδους ατυχείς «ευκολίες» που υιοθετούν κάποια τυροκομεία στον βωμό της πρωτοτυπίας, και εστιάζουμε στην καθαρότητα των γεύσεων και στον περίπλοκο χαρακτήρα που προσδίδει το νησιώτικο terroir και η παλαίωση, ρίχνοντας φως σε τρία τυροκομεία που, ακόμα, δεν συναντάμε τα προϊόντα τους εύκολα εκτός των νησιών τους.
Ρόδος: Φάρμα Χατζηδιάκου
Στις Καλυθιές στη βορειοδυτική Ρόδο βρίσκεται ένα σχετικά καινούργιο τυροκομείο, που λειτουργεί εδώ και 5 χρόνια, από τον Κυριάκο Χατζηδιάκο. Τα τυριά παράγονται από φρέσκο αιγοπρόβειο γάλα ημέρας από τα ζώα της φάρμας τους. Αξιόλογα είναι κυρίως τα παραδοσιακά τους τυριά, όπως το ημίσκληρο ροδίτικο τυρί που ωριμάζει στον αέρα και λέγεται ξερό τυρί, το οποίο σερβίρεται είτε ως επιτραπέζιο ή τριμμένο στα ζυμαρικά, κι ακόμα η γλυκοπικάντικη γραβιέρα και το απαλό ανθότυρο. Παράγουν επίσης χαλούμι καρυκευμένο με δυόσμο που είναι νόστιμο, κυρίως ψημένο.
Μόνο με τηλεφωνική παραγγελία: Τ/694-87.33.527
Κως: Γιάννου Τυροκομικά
Το παραδοσιακό κώτικο τυρί λέγεται πόσσιας, και πρόκειται για ένα ντελικάτο κρασοτύρι μικρής ωρίμασης που η τραγανή, εύθρυπτη υφή του και η φρέσκια οξύτητά του θυμίζει φέτα. Είναι τυρί που ωριμάζει σε άρμη με τις οινολάσπες του κρασιού και αποκτά μια λεπτή κρασάτη γεύση, είναι χαρακτηρισμένο ΠΓΕ Κως, και σε εμπορικό επίπεδο παράγεται και συσκευάζεται αποκλειστικά από το τυροκομείο της οικογένειας Γιάννου, στο Πυλί, στο κέντρο του νησιού. Το τυροκομείο τους λειτουργεί από το 1997, και προμηθεύεται αιγοπρόβειο γάλα αποκλειστικά από κτηνοτρόφους της Κω. Άλλα αξιόλογα τυριά τους είναι η Κώτικη, μια «φέτα» που αν και δε δικαιούται το όνομα, έχει όλη τη χάρη, κι επίσης παράγουν νόστιμο τυροβολάκι που είναι λευκό μαλακό τυρί με φρέσκια, γαλατένια γεύση, μια βουτυράτη κατσικίσια γραβιέρα και αφράτη μυζήθρα.
Σούπερ μάρκετ Κρητικός, σούπερ μάρκετ Μετρό, ΝΟΜΗ
Πάρος: Paros Farming Community
Φρεσκαρισμένος και με φουλ αναβάθμιση των κτιριακών και εξοπλιστικών του υποδομών, ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Πάρου, κατά κόσμον πλέον Paros Farming Community, συνεργάζεται με είκοσι κτηνοτρόφους από το νησί και χρησιμοποιώντας αγελαδινό γάλα παστεριωμένο, παράγει σκληρά και μαλακά τυριά, καθώς και ελάχιστες ποσότητες βουτύρου. Αυτό το νωπό βούτυρο γάλακτος μοσχοβολάει ώριμο γάλα και έχει γεύση πυκνή και επίμονη, ενώ το σουρωτό που δοκίμασα, είναι ένα φρέσκο, αλειφώδες τυρί, πολύ δροσερό και με γαργαλιστική οξύτητα, ένα τσικ αρμυρό, που οριακά χρησιμοποιείται και στη ζαχαροπλαστική – δοκιμάστε το μαζί με ψητά μήλα. Εκτός Πάρου, προς το παρόν, διατίθεται μόνο η γραβιέρα τους με ελάχιστη ωρίμαση 6 μηνών, την οποία βρίσκουμε στα καταστήματα της αλυσίδας My Market.
Τα υπόλοιπα τυριά είναι διαθέσιμα με τηλεφωνική παραγγελία στο Τ/22840-22.235