Το περασμένο καλοκαίρι κάθισα ένα πρωινό με το λάπτοπ μου σε ένα καφέ του κέντρου. Καφέδες είχα πιει ήδη δυο, οπότε πήρα ένα μπουκαλάκι με ένα βοτανικό ρόφημα αντί κρύου τσαγιού. Με δυόσμο, λουίζα, καλέντουλα και φλούδα πορτοκαλιού. Ήταν ξεδιψαστικό, με φυσική γεύση, χωρίς συντηρητικά, χωρίς ζάχαρη και παρόλα αυτά γλυκόπιοτο. Η ετικέτα έγραφε Grizo & Prasino και – για δες– ερχόταν από την πατρίδα μου την Κομοτηνή. Αργότερα, όταν είχε κρυώσει πια ο καιρός, δοκίμασα και κάποια από τα ζεστά τους μείγματα: το «Μανταρίλι» με ανθάκια από χαμομήλι, που κυριαρχούν στη γεύση, φύλλα μελισσόχορτου, και μανταρίνι, με ένα απαλό άρωμα –ανοίγεις το φακελάκι και παίρνεις μια τζούρα αρώματα πριν ακόμη ρίξεις το νερό– και το χαρακτηριστικά βοτανικό «Xana και xana», με ολόκληρα λουλουδάκια αλθαίας, που γλυκίζουν λίγο, δεντρολίβανο και λουίζα, πιο ήσυχη αυτή, διακριτή στο βάθος, και μια ωραία πικρή επίγευση. Και μετά ανακάλυψα ότι με τον ένα από τους δύο δημιουργούς του μεγαλώσαμε στην ίδια γειτονιά.
|
|
|
Maison d’ olive: Μια κάβα αφιερωμένη στο ελαιόλαδο
«Με τα χρήματα-δώρο του γάμου μας στήσαμε επιχείρηση» μου λέει η Αγγελική Δράκου, όταν τη ρωτάω πώς ξεκίνησε η ενασχόληση η δική της και του Κώστα Παπάζογλου, με τον οποίο γνωρίστηκαν όταν εκείνη σπούδαζε Νομική στη Θράκη, με τα βιολογικά βότανα. Εξηγεί ότι το 2012 που ξεκίνησαν τη μικρή τους εταιρεία, που τότε λεγόταν Δρόγη, ως παράλληλη δραστηριότητα, εκείνος εργαζόταν ως γεωπόνος-σύμβουλος βιολογικής καλλιέργειας κι εκείνη ως δικηγόρος. Ένα θέμα υγείας, που την ταλαιπώρησε αρκετά, συνέβαλε στο να πάρει την απόφαση να αλλάξει modus vivendi, να αφήσει πίσω της τη δικηγορία και να ασχοληθεί πιο συστηματικά με τα βότανα. Τότε, τον Δεκέμβριο του 2017, άλλαξε και το όνομα σε Grizo & Prasino. «Αυτό το όνομα έχει από πίσω του ό,τι είμαστε κι ό,τι θέλουμε να κάνουμε. Γιατί το χωράφι τον χειμώνα είναι γκρίζο και το καλοκαίρι πράσινο κι εμείς θέλουμε να παρακολουθούμε τις αλλαγές στη φύση, γιατί είμαστε ζευγάρι που τη μια μέρα αγαπιόμαστε και την άλλη σκοτωνόμαστε, γιατί ζούμε στην Ελλάδα που είναι η πιο όμορφη χώρα αλλά το επιχειρείν εδώ είναι απελπισία και, το πιο σημαντικό απ’ όλα, γιατί δεν θέλουμε να το παίζουμε τέλεια εταιρεία» λέει, απνευστί σχεδόν. «Είπαμε ότι θα παραδεχόμαστε ότι έχουμε και γκρίζα σημεία και ότι έχουμε περιθώρια να γινόμαστε καλύτεροι. Αυτό είναι απολύτως εμείς. Είμαι εγώ και ο Κώστας, που αν τον δεις στο χωράφι, θα καταλάβεις ότι βρίσκεται στο φυσικό του περιβάλλον».
|
|
|
Maison de Μεζέ: Παντοπωλείο με δοκιμαστήριο.
Τα βιολογικά βότανά τους καλλιεργούνται έξω από την Κομοτηνή, σε έξι στρέμματα στον Ασώματο και σε δύο ακόμη χωράφια στην Πάνδροσο, που τα χρησιμοποιούν υποστηρικτικά. Εκεί φυτεύουν χαμομήλι και πολυετή φυτά. Στην πρώτη φάση, πριν το Grizo & Prasino, είχαν δέκα κωδικούς. Μέντα, φασκόμηλο, λουίζα… Μετά εστίασαν περισσότερο στα μείγματα. Στο πρώτο τρίμηνο μετά την αλλαγή εμφάνισαν το «Pu & pu», το «Eγώ κι εσύ πορτοκαλί» και το «Χana & xana». Καθένα έχει τη δική του ιστορία. Το πρώτο προέκυψε γιατί, όταν ο γιος τους ήταν μωρό, τον φώναζαν «πούπου», το δεύτερο, γιατί η καλέντουλα στην Κομοτηνή, από όπου κατάγεται ο Κώστας είναι πορτοκαλί −«της Κρήτης, που έχει πιο πολλή ηλιοφάνεια, είναι κίτρινη»− και γιατί περιέχει και βιολογικά πορτοκάλια από την Άρτα, από όπου κατάγεται η Αγγελική. Το «Xana & xana» το βάφτισαν έτσι γιατί από την ημέρα που το έφτιαξε ο Κώστας, το έπινε συνέχεια.
Η καλλιέργεια γίνεται με προσωπική φροντίδα, τα φύλλα μαζεύονται με το χέρι, ακόμη και τα φρούτα που χρησιμοποιούν στα μείγματα −κυδώνια, μήλα, εσπεριδοειδή− κόβονται με το χέρι. Για τους συνδυασμούς τους προχωράνε με ό,τι τους αρέσει και άπειρα πειράματα. «Έτσι αποκτούν ιστορία μαζί μας τα μείγματά μας», γελάει η Αγγελική. Προσθέτει ότι πέρα από το γεγονός ότι είναι βιολογικά, το οπτικό κομμάτι σε προτρέπει επίσης να τα δοκιμάσεις. Μια που δεν είναι θρυμματισμένα ή σε φακελάκι, τα φύλλα, σε διάφορα σχήματα κι αποχρώσεις του πράσινου μαζί με ανθάκια σε διάφορα χρώματα, σε προκαλούν να ξεκινήσεις να πίνεις βότανα. Στις συσκευασίες αναγράφονται τα γραμμάρια που απαιτούνται ανά φλιτζάνι κι ο συνιστώμενος χρόνος εκχύλισης, αν όμως δεν έχεις ζυγαριά, μπορείς να ακολουθήσεις τον κανόνα των τριών δακτύλων: «ο οργανισμός σου χρειάζεται όσο πιάσεις με τα τρία σου δάχτυλα, μια πρέζα. Έτσι έχεις την κατάλληλη ποσότητα για ένα φλιτζάνι, και μπορείς παράλληλα να επιλέξεις όλα τα συστατικά του μίγματος. Καλό είναι να τα σφίγγεις και λίγο στη χούφτα σου. Όσες περισσότερες ρωγμές δημιουργήσεις εκείνη την ώρα, τόσο καλύτερα θα γίνει η έγχυση». «Το άλλο που είναι πολύ σημαντικό είναι ο χρόνος της έγχυσης. Τα βότανα χωρίς ζάχαρη ή μέλι δεν είναι πικρά. Απλά δεν πρέπει να τα αφήσεις πολλή ώρα στο νερό. Κάποια, μάλιστα, όπως το χαμομήλι, το τσάι του βουνού ή το φλαμούρι είναι γλυκά από μόνα τους», συμπληρώνει.
|
|
|
Βότανα παντού
Το ζευγάρι έχει πλουτίσει τη γκάμα του σε μείγματα. Έχει φτιάξει επίσης θεματικά κουτιά με μικρές συλλογές και sampler kits (δοκιμής). Τα ζητούσαν καιρό οι πελάτες τους, πολλοί από μακριά, ώστε να μπορούν να επιλέξουν πιο εύκολα. «Με την παρούσα οικονομική κατάσταση δεν είναι εύκολο για τον κόσμο να αγοράσει πολλά, και καθώς δεν μπορούμε να γίνουμε φθηνότεροι με τον τρόπο που δουλεύουμε, θέλαμε να τους δώσουμε την ευκαιρία να δοκιμάσουν περισσότερα», λένε. Δίνουν κι άλλες ευκαιρίες, σε μικρούς και μεγάλους να γνωρίσουν τα βότανα και τη δουλειά τους. Μια φορά τον μήνα στήνουν το «σχολείο της γης» σε έναν παιδικό σταθμό της πόλης. Τώρα, στις 28 και 29 του μήνα ετοιμάζουν δύο Open Farm Days (ανάλογες δράσεις θα γίνουν σε όλη την Ελλάδα από το δίκτυο των αγροκτημάτων Οpen Farm) με ξενάγηση στο χωράφι, γευσιγνωσία, μάζεμα καλέντουλας με τους επισκέπτες και σπορείο. Ο Κώστας και η Αγγελική σκέφτονται στο μέλλον να διοργανώσουν και ταξίδια μέχρι την Κομοτηνή, σε ένα βοτανικό σενάριο ενισχυμένο με στραγάλια, σουτζούκ λουκούμ κι άλλες τοπικές γεύσεις και εμπειρίες.
Τα βότανα τα προτείνουν και εκτός φλιτζανιού ή ποτηριού. Στο φαγητό λόγου χάρη. Συνεργάστηκαν με τον food blogger the_coook, που δημιούργησε τρεις συνταγές ζυμαρικών με τα μείγματά τους – η Αγγελική με προτρέπει την επόμενη φορά που θα φτιάξω τραχανά να βάλω και λίγο φασκόμηλο. Έχουν φτιάξει βαζάκια με μείγματα βοτάνων για ποδόλουτρο ή μπάνιο. Μέσα στη συσκευασία βρίσκεις κι ένα πάνινο πουγκί που το γεμίζεις με βότανα και το δένεις στη βρύση να περνάει το νερό από μέσα. Είναι κι άλλα. Έχουν διοργανώσει pairings βοτάνων της συλλογής τους με τυριά και σοκολάτες, ενώ το Πάσχα έφτιαξαν σοκολατένια αυγά αρωματισμένα με φασκόμηλο, αρμπαρόριζα και περγαμόντο, όπως και με με χαμομήλι, λεβάντα και αχιλλέα. Το επόμενο με το οποίο θέλουν να ασχοληθούν είναι τα σιρόπια από βότανα (από βαλεριάνα, αχιλλέα και πάει λέγοντας) που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα μπαρ αλλά και στο σπίτι, σε ένα κέικ, στο παγωτό… Εκτός των άλλων, προσθέτοντάς τους κρύο νερό, θα έχεις, στο πι και φι, ένα κρύο «τσάι».
|
|
|
Κρύα ροφήματα, βέβαια, όπως αυτό που έγινε αφορμή για αυτό το άρθρο, έχουν ήδη, εδώ και τρία χρόνια. Τα εμφιάλωσαν αρχικά για να εξυπηρετήσουν τις καφετέριες με τις οποίες συνεργάζονταν, στη συνέχεια όμως έφτιαξαν περισσότερα γιατί η ζήτηση αυξήθηκε. «Η δύναμή μας είναι ο κόσμος. Το κάνουμε μαζί αυτό το ταξίδι. Μας υποστηρίζουν. Τους αρέσει ότι τολμήσαμε να αφήσουμε τις δουλειές μας και κάνουμε αυτή τη στροφή» λέει η Αγγελική, ιδίως σε μια εποχή που πολλοί έχουν στραφεί προς τα βότανα, ως μέρος μια ευρύτερης τάσης προς το wellness, τις ολιστικές προσεγγίσεις και την προληπτική ιατρική. «Πολλές εταιρείες κάνουν ενδιαφέροντα πράγματα σ’ αυτό το κομμάτι, στρέφονται πολύ και προς τις εξαγωγές, μπορούμε να βγάλουμε φανταστικά πράγματα στην Ελλάδα. Αλλά ο αγροδιατροφικός τομέας έχει πολλές παθογένειες. Πολλοί αγρότες έμαθαν να δουλεύουν με πολύ μεγάλα μηχανήματα, με τρόπο σαρωτικό, που στα βότανα δεν ταιριάζει. Υποβαθμίζει την ποιότητά τους», επισημαίνει. Moυ λέει ότι οι ίδιοι δεν θέλουν τα προϊόντα τους να είναι πολυτελείας. Ότι θέλουν να φτιάχνουν ωραία βότανα και να τα πίνει ο κόσμος. Να κάθεσαι σε ένα τραπέζι με τους φίλους σου και να υπάρχουν και βότανα, με τον ίδιο τρόπο που υπάρχει και κρασί.
Τα προϊόντα της Grizo & Prasino μπορείτε να τα προμηθευτείτε από το e-shop τους (www.grizoprasino.com). Στην Αθήνα θα τα βρείτε, μεταξύ άλλων, στο 4 Seasons Bio Market (Νίκης 30), στο Brinky’s (Τρώων 69, Πετραλώνα), στο Μinu (Σαρρή 50, Ψυρρή), στο Ιt (Σκουφά 29, Κολωνάκι) και στη Θεσσαλονίκη στο Ergon Agora (Παύλου Μελά 42) στο Εxereton (Κούσκουρα 1) και το Οlicatessen (Βίκτωρος Ουγκώ 4, Άνω Λαδάδικα).
